Sadece Merak, Merak Değildir!

Merhabalar, bugün sizlere merak konusunu hakkında bir şeyler yazmak istiyorum. Bizim için çok tanıdık bir duygu ancak çocuk eğitiminde ne gibi bir etkisi var, biraz ona baktıktan sonra belki bilimsel meraka da bakabiliriz. Kitap seçiminde beni yönlendiren şey genellikle merak duygusu oluyor. Bunun dışında sevdiğim yazarların tavsiyelerine bakmak da kitap seçiminde güzel bir yol. Mesleğe yeni başladığımda kendime güzel bir kütüphane oluşturma konusunda çok istekliydim. Bir de ilçe çalışıp orada kalınca boş vaktiniz geçekten çok. Bütün denklem sizi kitap almaya otomatik yönlendiriyor zaten. Böyle düşünerek sipariş ettiğim kitaplardan biri de Ian Leslie'nin Merak adlı kitabıydı. İnsan neden merak eder ya da merak etmek ne kadar sağlıklı, normal mi gibi birçok soru kafamı kurcalayınca bu kitabı direkt olarak satın aldım. Gerçekten de benim ne merak ettiğimi açıklayan bir kitapla karşılaştım. Kitabın içeriğinde bol bol psikoloji deneylerinden de bahsedilmesi, varılan çıkarımlar için referanslar gösterilmesi beni benden aldı. Düşünsenize o kadar çok ğsikolojik deney ve sonuçlarını öğreniyorsunuz ki, çevrenize o kadar çok hava atabiliyorsunuz. Hem de ne entellektüel bir hava! İşin şakası tabi bu. Deneylerden size kalan şey benzer ya da farklı konular hakkında sizi de düşünmeye sevk etmesi. Ben şahsen bayılırım. Öğrendiğim bir bilginin bana bir şeyin farkındalığını getirmesi ya da düşünüp konu üzerinde derinleşmemi sağlaması... Bana enterasan gelen bilgiler de uzun süreli bellekte yerini buluyor tabi.

Bu kitaplar alakalı belleğime attığım bilgilerden birini sizinle payalaşayım, izninizle; 3-4 yaşında merak döneminde olan çocukların çokça sorduğu sorulara sabırlı bir şekilde cevap verildiğinde, o çocukların ergenlik döneminin çok çalkantılı geçmediği, hırçınlıklarının, öfke patlamalarının daha az olduğu sonucuna varılmış. Kendi çocuğunuzda ya da çevrenizdeki bir çocukta bu durumu gözlemlemişsinizdir mutlaka; "Baba bu ne? Anne neden kedi ağaca çıktı? Abim neden okula gidiyor? vb.". Sorular sorular sorular... Aynı cevabın tekrar tekrar verilmesi, bitmeyen sorular. Çocuk için ilgiyi üzerinde tutmanın bir yolu olabilir. Beraber vakit geçirmenin bir yolu olabilir. Dünyayı keşfetmek için eğlenceli bir oyun olabilir. Daha çok sebep bulunabilir. Çocuğun merakının giderilmemesi çocuktan girişimciliği kırabilir. Kendini rahat ifade etmesinin yolları tıkanmış olabilir. Bilimsel merakın önü kapatılmış olabilir. Her çocuğun uzaya çıkma hayali vardır. Ve hatta anahtar kelime "hayal" olabilir. Hayalleri olan insanların daha sağlıklı olduğunu söyleyebilirim. Daha bir "kendilik değeri" gibi bir duruşu var hayalin. Size ait, sizi yansıtıyor, size özel... Çocuklarda bilimsel merakın ölmemesinin ilk şartı belki de merak duygusana sahip çıkılmasıdır. Cevaptan daha çok iyi sorular sorabilme yetisinin gelişmesidir. Efendin, kitabı merak ettinizse alıp mutlaka okuyun. Ian Leslie güçlü bir yazar. Konusuna hakim olduğu şeyleri yazıyor. Başka kitaplarını bulursanız onları da alın derim. Merakınızın, hayalinizin hiç tükenmediği bir hayat sizin olsun. Hoşçakalın.